تاریخچه‌ی مسجد در ایرانThe History of the Mosque in Iran
گوش کنیدListen
| گوش کنید و بخوانید. | Listen and read. |
[00:03.99]عِبادَتگاه
[00:06.03]از نخستین بَنا‌هایِ
[00:09.33]ساخته‌یِ انسان است.
[00:13.20]انسان در عبادتگاه
[00:16.41]با خُدا سخن می‌گوید
[00:19.95]و او را نیایِش می‌کند.
[00:25.50]پِیرُوانِ دینهای گوناگون،
[00:30.00]عبادتگاه‌‌های مُختَلِف دارند.
[00:35.28]آتَشکَده، کَنیسه، کِلیسا و مَسجد
[00:42.93]به تَرتیب
[00:44.22]مَحَلِّ عِبادَتِ زَرتُشتیان،
[00:48.24]یَهودیان، مَسیحیان و مُسَلمانان است.
[00:57.39]مُسَلمانان مسجد را خانه‌ی خدا می‌دانند.
[01:04.86]آنها در مسجد نَماز می‌خوانند
[01:09.48]و خواندنِ قُرآن را یاد می‌گیرند.
[01:15.90]مسجدهای ایرانی
[01:18.54]از مهم‌ترین بناهایی هستند
[01:22.65]که ذوق و سَلیقه‌یِ
[01:25.92]مِعمارانِ ایرانی را نِشان می‌دهند.
[01:32.55]بنابراین شناختنِ مسجدهای ایرانی
[01:38.67]به معنایِ شناختنِ
[01:42.15]بَخشِ مُهِمی از هُنرِ ایرانیان است.
[01:49.59]پَیامبر اسلام
[01:51.96]اوَّلین مسجد را در شهرِ مَدینه ساخت.
[02:00.00]در سال‌های بعد
[02:02.52]در شَهر‌های مختلفِ اسلامی،
[02:06.90]مسجدهای دیگری ساخته شد.
[02:11.58]اما ساختمانِ همه‌ی مسجدها
[02:16.53]بسیار ساده بود.
[02:19.83]اوّلین مسجدها
[02:21.60]فقط اُتاقی چهارگوش
[02:25.71]با سَقفی از بَرگ‌ها و ساقه‌‌های گیاهان بود(ند).
[02:35.01]نُخستین مسجدهای ایران
[02:38.40]مانند مسجدهای اوّلیه
[02:42.33]بسیار ساده بودند.
[02:45.90]اما کم‌کم،
[02:48.51]معمارانِ ایرانی کوشیدند
[02:53.28]مسجدها را بر پایه‌یِ
[02:56.85]ذوق و سَلیقه‌یِ ایرانیان بسازند.
[03:02.94]معمارانِ ایرانی
[03:05.73]برای ساختن مسجدهای زیبا و باشُکوه
[03:12.60]بسیار تَوانا بودند.
[03:15.99]آنها قَرن‌ها پیش از وُرودِ اسلام به ایران
[03:24.27]در هُنرِ معماری و تَزیینِ بناها
[03:32.13]مَهارَت داشتند.
[03:37.26]آثارِ باقی‌مانده
[03:41.49]از کاخ‌ها و بنا‌های دورانِ باستان،
[03:49.62]نشانه‌یِ مَهارتِ آنها است.
[03:57.18]وقتی‌که ایرانیان دینِ اسلام را پَذیرُفتند،
[04:06.69]کوشیدَند از دانش و هنرِ خود
[04:12.45]برای گُستَرِشِ این دین استفاده کنند.
[04:19.95]معمارانِ ایرانی
[04:23.01]مسجدهایی بسیار مُحَکم و اُستُوار ساختند.
[04:30.90]از این‌رو،
[04:32.64]پس از گذشتِ قرن‌ها،
[04:36.30]بسیاری از این مسجدها
[04:40.02]سالم و پابَرجا باقی مانده‌اند.
[04:47.34]به‌علاوه،
[04:49.11]آنها اَنواعِ هنرهای زیبا
[04:55.29]و ظَریفِ ایرانی را
[04:59.37]در ساختنِ مسجدها به‌کار گرفتند.
[05:06.09]هنرِ خوش‌نِویسی،
[05:09.72]گَچ‌بُری،
[05:12.24]کاشی‌کاری و … (غِیره)
[05:18.06]در اَغلَب مسجدهای ایرانی دیده می‌شود.
[05:27.09]هنرمندان ایرانی
[05:30.87]با استفاده از نَقش‌ها و رنگ‌هایِ گوناگون،
[05:39.96]احساس و اَندیشه‌یِ دینیِ خود را
[05:45.84]بَیان کرده‌اند.
[05:48.69]در تَزیینِ اَغلبِ مسجدها،
[05:53.52]نَقشِ اِسلیمی دیده می‌شود.
[05:58.32]اِسلیمی
[06:00.03]از مهم‌ترین نقش‌های تَزیینی
[06:05.73]در هنرِ اسلامی است.
[06:10.80]این نقش‌ها
[06:13.17]در واقِع
[06:15.66]شِکلِ ساده و دِگَرگونِ
[06:23.55]نقشِ گُل‌ها و گیاهان
[06:29.52]و پیچِشِ شاخ و برگ آنها است.
[06:37.80]اِسلیمی
[06:39.72]نشانه‌ی بِهِشتِ خُداوَند است.
[06:44.91]بهشتی که
[06:46.92]همه‌ی مردم در جُست‌وجویِ آن هستند.
[06:54.51]رنگِ آبی نشانه‌ی آسمان است،
[07:02.37]از این‌رو
[07:04.32]گُنبَدِ بسیاری از مسجدها
[07:09.60]آبی رنگ است.
[07:12.60]در آغاز،
[07:14.25]مسجد‌هایِ ایران بر روی خَرابه‌یِ
[07:21.60]آتَشکَده‌ها یا کاخ‌ها بنا می‌شد.
[07:29.07]مثلاً «مسجدِ اِستَخرِ شیراز»
[07:36.87]بر روی ساختمان‌هایی
[07:41.85]از دوره‌یِ ساسانی ساخته شد.
[07:48.18]«مسجدِ جامعِ شهر بُروجِرد» نیز
[07:55.38]بر روی آتشکده‌ای نیمه‌ویران بنا شد.
[08:04.05]به‌عَلاوه،
[08:05.82]معمارانِ ایرانی
[08:10.74]بناهایی مانند اِیوان و مَناره
[08:18.87]به ساختمانِ مسجدها اِضافه کردند.
[08:25.80]مسجدهای ایرانی
[08:29.61]از شاهکارهایِ معماریِ جهانِ اسلام
[08:37.92]مَحسوب می‌شوند.
[08:40.83]
[00:06.03]از نخستین بَنا‌هایِ
[00:09.33]ساخته‌یِ انسان است.
[00:13.20]انسان در عبادتگاه
[00:16.41]با خُدا سخن می‌گوید
[00:19.95]و او را نیایِش می‌کند.
[00:25.50]پِیرُوانِ دینهای گوناگون،
[00:30.00]عبادتگاه‌‌های مُختَلِف دارند.
[00:35.28]آتَشکَده، کَنیسه، کِلیسا و مَسجد
[00:42.93]به تَرتیب
[00:44.22]مَحَلِّ عِبادَتِ زَرتُشتیان،
[00:48.24]یَهودیان، مَسیحیان و مُسَلمانان است.
[00:57.39]مُسَلمانان مسجد را خانه‌ی خدا می‌دانند.
[01:04.86]آنها در مسجد نَماز می‌خوانند
[01:09.48]و خواندنِ قُرآن را یاد می‌گیرند.
[01:15.90]مسجدهای ایرانی
[01:18.54]از مهم‌ترین بناهایی هستند
[01:22.65]که ذوق و سَلیقه‌یِ
[01:25.92]مِعمارانِ ایرانی را نِشان می‌دهند.
[01:32.55]بنابراین شناختنِ مسجدهای ایرانی
[01:38.67]به معنایِ شناختنِ
[01:42.15]بَخشِ مُهِمی از هُنرِ ایرانیان است.
[01:49.59]پَیامبر اسلام
[01:51.96]اوَّلین مسجد را در شهرِ مَدینه ساخت.
[02:00.00]در سال‌های بعد
[02:02.52]در شَهر‌های مختلفِ اسلامی،
[02:06.90]مسجدهای دیگری ساخته شد.
[02:11.58]اما ساختمانِ همه‌ی مسجدها
[02:16.53]بسیار ساده بود.
[02:19.83]اوّلین مسجدها
[02:21.60]فقط اُتاقی چهارگوش
[02:25.71]با سَقفی از بَرگ‌ها و ساقه‌‌های گیاهان بود(ند).
[02:35.01]نُخستین مسجدهای ایران
[02:38.40]مانند مسجدهای اوّلیه
[02:42.33]بسیار ساده بودند.
[02:45.90]اما کم‌کم،
[02:48.51]معمارانِ ایرانی کوشیدند
[02:53.28]مسجدها را بر پایه‌یِ
[02:56.85]ذوق و سَلیقه‌یِ ایرانیان بسازند.
[03:02.94]معمارانِ ایرانی
[03:05.73]برای ساختن مسجدهای زیبا و باشُکوه
[03:12.60]بسیار تَوانا بودند.
[03:15.99]آنها قَرن‌ها پیش از وُرودِ اسلام به ایران
[03:24.27]در هُنرِ معماری و تَزیینِ بناها
[03:32.13]مَهارَت داشتند.
[03:37.26]آثارِ باقی‌مانده
[03:41.49]از کاخ‌ها و بنا‌های دورانِ باستان،
[03:49.62]نشانه‌یِ مَهارتِ آنها است.
[03:57.18]وقتی‌که ایرانیان دینِ اسلام را پَذیرُفتند،
[04:06.69]کوشیدَند از دانش و هنرِ خود
[04:12.45]برای گُستَرِشِ این دین استفاده کنند.
[04:19.95]معمارانِ ایرانی
[04:23.01]مسجدهایی بسیار مُحَکم و اُستُوار ساختند.
[04:30.90]از این‌رو،
[04:32.64]پس از گذشتِ قرن‌ها،
[04:36.30]بسیاری از این مسجدها
[04:40.02]سالم و پابَرجا باقی مانده‌اند.
[04:47.34]به‌علاوه،
[04:49.11]آنها اَنواعِ هنرهای زیبا
[04:55.29]و ظَریفِ ایرانی را
[04:59.37]در ساختنِ مسجدها به‌کار گرفتند.
[05:06.09]هنرِ خوش‌نِویسی،
[05:09.72]گَچ‌بُری،
[05:12.24]کاشی‌کاری و … (غِیره)
[05:18.06]در اَغلَب مسجدهای ایرانی دیده می‌شود.
[05:27.09]هنرمندان ایرانی
[05:30.87]با استفاده از نَقش‌ها و رنگ‌هایِ گوناگون،
[05:39.96]احساس و اَندیشه‌یِ دینیِ خود را
[05:45.84]بَیان کرده‌اند.
[05:48.69]در تَزیینِ اَغلبِ مسجدها،
[05:53.52]نَقشِ اِسلیمی دیده می‌شود.
[05:58.32]اِسلیمی
[06:00.03]از مهم‌ترین نقش‌های تَزیینی
[06:05.73]در هنرِ اسلامی است.
[06:10.80]این نقش‌ها
[06:13.17]در واقِع
[06:15.66]شِکلِ ساده و دِگَرگونِ
[06:23.55]نقشِ گُل‌ها و گیاهان
[06:29.52]و پیچِشِ شاخ و برگ آنها است.
[06:37.80]اِسلیمی
[06:39.72]نشانه‌ی بِهِشتِ خُداوَند است.
[06:44.91]بهشتی که
[06:46.92]همه‌ی مردم در جُست‌وجویِ آن هستند.
[06:54.51]رنگِ آبی نشانه‌ی آسمان است،
[07:02.37]از این‌رو
[07:04.32]گُنبَدِ بسیاری از مسجدها
[07:09.60]آبی رنگ است.
[07:12.60]در آغاز،
[07:14.25]مسجد‌هایِ ایران بر روی خَرابه‌یِ
[07:21.60]آتَشکَده‌ها یا کاخ‌ها بنا می‌شد.
[07:29.07]مثلاً «مسجدِ اِستَخرِ شیراز»
[07:36.87]بر روی ساختمان‌هایی
[07:41.85]از دوره‌یِ ساسانی ساخته شد.
[07:48.18]«مسجدِ جامعِ شهر بُروجِرد» نیز
[07:55.38]بر روی آتشکده‌ای نیمه‌ویران بنا شد.
[08:04.05]به‌عَلاوه،
[08:05.82]معمارانِ ایرانی
[08:10.74]بناهایی مانند اِیوان و مَناره
[08:18.87]به ساختمانِ مسجدها اِضافه کردند.
[08:25.80]مسجدهای ایرانی
[08:29.61]از شاهکارهایِ معماریِ جهانِ اسلام
[08:37.92]مَحسوب می‌شوند.
[08:40.83]
راهنمای مطالعهReading Guide
| یک بار دیگر متن را بخوانید و کلمات و عبارات جدید را به خاطر بسپارید. | Read the text again and remember the new words and phrases. |
| عِبادَتگاه از نخستین بَنا‌هایِ ساخته‌یِ انسان است. انسان در عبادتگاه با خُدا سخن می‌گوید و او را نیایِش می‌کند. |
| ||||||||||
| پِیرُوانِ دینهای گوناگون، عبادتگاه‌‌های مُختَلِف دارند. آتَشکَده، کَنیسه، کِلیسا و مَسجد به تَرتیب مَحَلِّ عِبادَتِ زَرتُشتیان، یَهودیان، مَسیحیان و مُسَلمانان است. |
| ||||||||||
| مُسَلمانان مسجد را خانه‌ی خدا می‌دانند. آنها در مسجد نَماز می‌خوانند و خواندنِ قُرآن را یاد می‌گیرند. مسجدهای ایرانی از مهم‌ترین بناهایی هستند که ذوق و سَلیقه‌یِ مِعمارانِ ایرانی را نِشان می‌دهند. بنابراین شناختنِ مسجدهای ایرانی به معنایِ شناختنِ بَخشِ مُهِمی از هُنرِ ایرانیان است. |
| ||||||||||
| پَیامبر اسلام اوَّلین مسجد را در شهرِ مَدینه ساخت. در سال‌های بعد در شَهر‌های مختلفِ اسلامی، مسجدهای دیگری ساخته شد. اما ساختمانِ همه‌ی مسجدها بسیار ساده بود. اولین مسجدها فقط اُتاقی چهارگوش با سَقفی از بَرگ‌ها و ساقه‌‌های گیاهان بود. |
| ||||||||||
| نُخستین مسجدهای ایران مانند مسجدهای اوّلیه بسیار ساده بودند. اما کم‌کم، معمارانِ ایرانی کوشیدند مسجدها را بر پایه‌یِ ذوق و سَلیقه‌یِ ایرانیان بسازند. معمارانِ ایرانی برای ساختن مسجدهای زیبا و باشُکوه بسیار تَوانا بودند. |
| ||||||||||
| آنها قَرن‌ها پیش از وُرودِ اسلام به ایران در هُنرِ معماری و تَزیینِ بناها مَهارَت داشتند. |
| ||||||||||
| آثارِ باقی‌مانده از کاخ‌ها و بنا‌های دورانِ باستان، نشانه‌یِ مَهارتِ آنها است. |
| ||||||||||
| وقتی‌که ایرانیان دینِ اسلام را پَذیرُفتند، کوشیدَند از دانش و هنرِ خود برای گُستَرِشِ این دین استفاده کنند. معمارانِ ایرانی مسجدهایی بسیار مُحَکم و اُستُوار ساختند. از این‌رو، پس از گذشتِ قرن‌ها، بسیاری از این مسجدها سالم و پابَرجا باقی مانده‌اند. |
| ||||||||||
| به‌علاوه، آنها اَنواعِ هنرهای زیبا و ظَریفِ ایرانی را در ساختنِ مسجدها به‌کار گرفتند. |
| ||||||||||
| هنرِ خوش‌نِویسی، گَچ‌بُری، کاشی‌کاری و … در اَغلَب مسجدهای ایرانی دیده می‌شود. |
| ||||||||||
| هنرمندان ایرانی با استفاده از نَقش‌ها و رنگ‌هایِ گوناگون، احساس و اَندیشه‌یِ دینیِ خود را بَیان کرده‌اند. در تَزیینِ اَغلبِ مسجدها، نَقشِ اِسلیمی دیده می‌شود. |
| ||||||||||
| اِسلیمی از مهم‌ترین نقش‌های تَزیینی در هنرِ اسلامی است. این نقش‌ها در واقِع شِکلِ ساده و دِگَرگونِ نقشِ گُل‌ها و گیاهان و پیچِشِ شاخ و برگ آنها است. اِسلیمی نشانه‌ی بِهِشتِ خُداوَند است. بهشتی که همه‌ی مردم در جُست‌وجویِ آن هستند. رنگِ آبی نشانه‌ی آسمان است، از این‌رو گُنبَدِ بسیاری از مسجدها آبی رنگ است. |
| ||||||||||
| در آغاز، مسجد‌هایِ ایران بر روی خَرابه‌یِ آتَشکَده‌ها یا کاخ‌ها بنا می‌شد. مثلاً «مسجدِ اِستَخرِ شیراز» بر روی ساختمان‌هایی از دوره‌ی ساسانی ساخته شد. «مسجدِ جامعِ شهر بُروجِرد» نیز بر روی آتشکده‌ای نیمه‌ویران بنا شد. دوره‌ی ساسانی: دوره‌ای که سِلسِله‌یِ ساسانی بر ایران حکومت می‌کرد. برابر با سال ۳۹۷ پیش از هِجری تا سال ۳۰ هِجری (۶۵۱-۲۲۴ میلادی) Sassanid period: The period when the Sassanid dynasty ruled Iran. Corresponding to 397 BCE to 30 CE (651-224 CE) |
| ||||||||||
| به‌عَلاوه، معمارانِ ایرانی بناهایی مانند اِیوان و مَناره به ساختمانِ مسجدها اِضافه کردند. مسجدهای ایرانی از شاهکارهایِ معماریِ جهانِ اسلام مَحسوب می‌شوند. |
|
تمرینPractice
| به این سئوالات پاسخ دهید. | Answer these questions. |
- انسان در عبادتگاه چه می‌کند؟
- نام بعضی از عبادتگاه‌‌های دینهای مختلف را بگویید.
- مسلمانان در مسجد چه می‌کنند؟
- چرا معماران ایرانی را توانا می‌دانیم؟
- نقش اسلیمی چیست؟
- بعضی از نوآوری‌های معماران ایرانی را نام ببرید.
نگاره‌هاIllustrations
واژهVocab
| بیایید یک‌بار دیگر لغات و عبارات این درس را مرور کنیم. | Let's review the words and expressions of this lesson once more. |
کلمه ها و عبارت هایی که دو ستاره (**) دارند در گفتگوی روزمره کاربرد خیلی زیادی دارند و مهم است که آنها را یاد بگیریم و بتوانید در جمله به کارشان ببرید.
کلمه ها و عبارت هایی که یک ستاره (*) دارند در درجه دوم اهمیت هستند. خوب است معنای آنها را یاد بگیریم و با کاربردشان آشنا شویم.
کلمه هایی که بدون ستاره هستند کاربرد کمتری در گفتگو دارند و اگر آنها را حفظ نکنید اشکالی ندارد.
| بخش | مهمّ | فارسی | English |
|---|---|---|---|
| P1 | عِبادَتگاه: پَرَستِش‌گاه | temple | |
| P1 | بَنا: ساختمان، عِمارَت | building | |
| P1 | نیایِش کردن: پَرَستِش کردن | to pray, to worship | |
| P1 | پِیرُو: دُنبال‌کُنَنده (یک دین یا فردِ خاص) | follower, adherent | |
| P1 | مَحَلّ: مَکان، جایگاه | place, location | |
| P1 | زَرتُشتی: پیروِ دینِ زرتشت | Zoroastrian | |
| P1 | یَهودی: پیروِ دینِ حَضرَتِ موسی | Jewish | |
| P1 | مَسیحی: پیروِ دین حَضرَتِ عیسی (مسیح) | Christian | |
| P1 | نَماز: عِبادَتی که مسلمانان پنج بار در روز انجام می‌دهند | the practice of formal worship in Islam | |
| P1 | قُرآن: کتابِ مُقَدَّسِ مسلمانان | Quran, the holy book of Muslims | |
| P1 | ذوق: سَلیقه | taste, aesthetic sense | |
| P1 | مِعمار: کسی که کارش طَراحی و ساختنِ ساختمان است | architect | |
| P1 | پَیامبر | prophet | |
| P1 | چهارگوش: چیزی که چهار ضِلع دارد (مُرَبـَّع یا مُستَطیل) | square, rectangular | |
| P1 | سَقف: بام | roof, ceiling | |
| P1 | ساقه | stem, stalk | |
| P1 | پایه: اَساس | base | |
| P1 | تَوانا: ماهِر، قُدرتمَند | capable, skilled | |
| P1 | باشُکوه: شُکوهمَند، مُجَلَّل | magnificent | |
| P1 | قَرن: صد سال | century | |
| P1 | وُرود: وارِد شدن، آمدن | arrival | |
| P1 | تَزیین: زیباسازی | decoration, embellishment | |
| P1 | مَهارَت: تَخَصـُّص | skill, expertise | |
| P1 | آثار: ساخته‌ها، جَمعِ اَثَر | works, relics | |
| P1 | باقی‌مانده | remaining | |
| P1 | دوران: دوره، عَصر | period, era | |
| P1 | باستان: کُهَن، قَدیمی | ancient | |
| P1 | نشانه: عَلامت | sign, symbol, indication | |
| P1 | پَذیرُفتن: قَبول کردن | to accept, to embrace | |
| P1 | کوشیدَن: تَلاش کردن، سَعی کردن | to attempt | |
| P1 | گُستَرِش: توسِعه | expansion, spread | |
| P1 | اُستُوار: پایدار، مُحکَم | strong, sturdy, firm | |
| P1 | پابَرجا: سالِم، مُقاوِم، مُحکَم | standing, intact, enduring | |
| P1 | هنرهای زیبا: هنرهای ظَریف | fine arts | |
| P1 | ظَریف: دَقیق، هنرمَندانه | delicate, intricate, elegant | |
| P1 | به‌کار گرفتن: استفاده کردن، بهره بردن | to utilize, to apply, to employ | |
| P1 | خوش‌نِویسی: خَطّاطی، هنرِ زیبا نوشتن | calligraphy | |
| P1 | گَچ‌بُری: نَقش‌بَندی با گچ، هنرِ کَنده‌کاری رویِ گچ | plasterwork, stucco decoration | |
| P1 | کاشی | tile | |
| P1 | کاشی‌کاری: هنر تزئینِ دیوارها و گُنبَدها با کاشی | tilework | |
| P1 | اَغلَب: بیشتر | mostly, often | |
| P1 | نَقش: طَرح، تَصویر | pattern, design, motif | |
| P1 | گوناگون: مُتِنَوِع، مُختَلِف | various, diverse, different | |
| P1 | اَندیشه: فِکر، تَفَکُّر | thought, idea | |
| P1 | بَیان کردن: گفتن | to express | |
| P1 | اِسلیمی | Islamic arabesque | |
| P1 | دِگَرگون: تَغییر یافته | transformed, altered | |
| P1 | پیچِش: خَمیدِگی، اِنحِنا | twisting, curvature, spiral | |
| P1 | بِهِشت: جایگاهِ نیکوکاران پس از مرگ | paradise, heaven | |
| P1 | گُنبَد: سَقفِ گِرد | dome, cupola | |
| P1 | خَرابه: ویرانه، مَخروبه | ruins, wreckage, remains | |
| P1 | اِستَخر: یکی از شهرهای باستانیِ ایران در نزدیکیِ شیراز | Estakhr (One of the ancient cities of Iran near Shiraz) | |
| P1 | مسجد جامع: مسجدِ اصلی و بزرگِ یک شهر | Jameh Mosque, Grand Mosque | |
| P1 | بُروجرد: نام شهری در غربِ ایران | Borujerd (a city in western Iran) | |
| P1 | نیمه‌ویران: نیمه‌مَخروبه | partially ruined | |
| P1 | اِیوان: تالار | vaulted hall, portico | |
| P1 | مَناره: گُلدَسته | minaret | |
| P1 | اِضافه کردن: افزودن | to add, to incorporate | |
| P1 | شاهکار: اثرِ هنریِ بسیار مهم و با ارزش | masterpiece, work of art | |
| P1 | مَحسوب شدن: در نظر گرفته شدن، تلقی شدن | to be considered, to be regarded as |