در دنیای امروز که تغییرات اقلیمی و کمبود منابع طبیعی دغدغهای جهانی است، شناخت دانشمندان تأثیرگذار در این حوزه بسیار مهم است. یکی از این شخصیتهای برجسته، پروفسور پرویز کردوانی (Parviz Kardavani) است؛ مردی که به عنوان «پدر کویرشناسی ایران» شناخته میشود.
زندگی آقای کرودانی با آب، کویر و بیابان گره خورده بود. او برای سالها تحقیق و پژوهش در حوزهای زیست محیطی نشان ملی دانش گرفته بود و از معدود دانشمندانی ایرانی بود که در زمان حیاتش مجسمهاش را ساختهبودند و در شهر زادگاهش، گرمسار نصب کردهبودند.
او در سال ۱۳۱۰ در گرمسار متولد شد، پدرش حسین علی بلوکباشی از ملاکان منطقه بود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در این شهر گذراند و پس از اخذ مدرک دیپلم از مدرسه رازی (فرانسوی) در تهران برای ادامه تحصیل در رشته عمران کویر به آلمان عزیمت کرد.
آقای کردوانی برای پایاننامه دکترایش یک تن از خاک کویر ایران را به آلمان برد و در سال ۱۳۴۵ با بالاترین امتیاز مدرک دکترا گرفت و به ایران برگشت. ابتدا در دانشکده کشاورزی ارومیه و از سال ۱۳۴۸در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد.
آگهی
در تاقچه خانه او دهها مدال، جایزه، تقدیر و تشکر به چشم میخورد. پرویز کردوانی در پنجمین همایش چهرههای ماندگار (سال ۱۳۸۴) به عنوان چهره ماندگار در زمینه جغرافیا معرفی شد.
آقای کردوانی صاحب بیش از ۲۰ کتاب و صدها مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی و آلمانی است. کتابهای کویر بزرگ مرکزی ایران و مناطق همجوار آن، جغرافیای خاکها، حفاظت خاک، اکوسیستمهای طبیعی، اکوسیستمهای آبی، آبهای شور، آبهای سطحی و زیرزمینی، ژئوهیدرولوژی، مناطق خشک؛ ویژگیهای اقلیمی، علل خشکی، مسائل آب و غیره، خشکسالی و راههای مقابله با آن در ایران از جمله کتابهای اوست.
پرویز کردوانی درباره کمبود آب و سیاستهای غلط آبی در ایران بارها هشدار داده بود و گفته بود ۵۰ سال دیگر ایران نه آب سطحی خواهد داشت و نه آب زیرزمینی.
پدر علم کویر شناسی معتقد بود احداث چاههای نفت و خشک شدن تالابها و باتلاقها و دریاچههایی چون طشک و بختگان از عوامل ایجاد ریزگردهای داخلی است و راه حل جلوگیری از توفان ریزگردها را در ترکیب مخلوطی از آب (۵۰ درصد)، رس (۳۵ درصد ) و ماسه (۱۵ درصد) میدانست که از طریق ترکیب آنها میتوان بتن شنی ماسهای تولید و در کانونهای شن و ماسه پاشیده شود.
آقای کردوانی انتقال آب دریای خزر به سمنان را یک کشمکش سیاسی میدانست و معتقد بود انتقال آب مشکلگشا نیست و این اتفاق به نوعی جنبه سیاسی دارد و نوعی چشم و هم چشمی مابین استانها بر سر انتقال آب دریا بوجود آمده است.
او بر این باور بود که پروژه انتقال آب خزر به سمنان و پروژه انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به خراسان جنوبی و رضوی مشکل کم آبی را رفع نخواهد کرد.
پرویز کردوانی با رسانهها رابطه بسیار نزدیکی داشت و به صراحت لهجه و سادگی شهرت داشت و در شبکههای اجتماعی بسیاری از سخنان و حرفهای او دست به دست میشد.
منبع: درگذشت پرویز کردوانی؛ مردی که صدای پای آب را میفهمید (BBC فارسی)
برای آشنایی بیشتر با این شخصیت بزرگ، مشاهده کلیپ زیر را پیشنهاد میکنیم:
عنوان کلیپ: آخرین حضور دکتر کردوانی در دورهمی – رس مهران مدیری کشیده شد!