325 بازدید
در شماره 309 همشهری جوان که در سال 1390 و به مناسبت 25 اردیبهشت، روز گرامیداشت فردوسی، منتشر شده مطالب بسیار جالبی درباره شاهنامه و فردوسی آمده است. دلمان نیامد که این اطّلاعات در آرشیو این مجله بماند و بازنشر نشود؛ پس با حفظ حقوق معنوی نویسندگان آن و با اطّلاعاتی مفصّل‌تر آنها را با هم مرور می‌کنیم.
مردی که میدان شد: مجسّمه‌های میدان فردوسی تهران
میدان فردوسی یکی از مشهورترین و مهم‌ترین میدان‌های شهر تهران است که بین دروازه دولت و چهارراه کالج قرار گرفته است.
اوّلین مجسمه فردوسی در این میدان، سال 1324 از سوی جمعی از پارسیان هند و به مناسبت مراسم جشن هزارمین سال توّلد فردوسی ساخته شد. این مجسّمه تا زمانی که دومین مجسمه نصب شود در این میدان بود و بعد به جلوی دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه تهران منتقل شد و هنوز هم همان‌جاست.
دومین مجسّمه تندیسی ایستاده از فردوسی بود که ظاهراً آن را طرّاح و مجسمه‌ساز مشهور، ابوالحسن صدیقی، ساخته بود ولی چون به گفته فریدون صدیقی، فرزند استاد ابوالحسن صدیقی، اشکالات آناتومی‌و ساختاری داشت به مشهد منتقل شد.
آخرین مجسّمه هم که امروزه در میدان فردوسی وجود دارد ساخته استاد صدیقی است. این تندیس در سال ۱۳۳۸ساخته و در ۱۷ خرداد ۱۳۳۸در این میدان نصب شد.
این مجسّمه ۱۲ متری که سالهاست تهران را از آن بالا تماشا می‌کند از جنس مرمر است. در قسمت پایین این مجسّمه، پیکر کودکی زال ـ از شخصیّت‌های شاهنامه و پدر رستم ـ وجود دارد. پایه مجسّمه یک تخته سنگ طبیعی است. این سنگ عظیم با ۵۹ تُن وزن، از کوه اَلوند در استان همدان جدا و به تهران منتقل شد و کار نصب مجسمه فردوسی بر روی این قطعه سنگِ نتراشیده انجام گرفت.
خوب است بدانید که ابوالحسن صدیقی یک مجسمه دیگر هم از فردوسی ساخته است که در دنیا مشهور است و در سال ۱۹۵۸ در پارک ویلا بورگزه (Villa borghese) در شهر رم ایتالیا نصب شده است.
گوستینوس آمبروزی (Gustinus Ambrosi)، مجسمه‌ساز مشهور ایتالیایی، هنگام دیدار از این تندیس در دفتر یادبود نوشته بود:
«دنیا بداند، من خالق مجسمه فردوسی را میکل آنژِ دوم شرق شناختم. میکل آنژ بار دیگر در مشرق زمین متولّد شده است.»
نقشه ایران بر اساس داستان‌های شاهنامه
اینفوگرافی شخصیّت‌های مهم در شاهنامه
در شاهنامه از بیش از سه‌هزار (۳۰۰۰) زن و مرد نام برده شده است ولی ما در اینجا تنها شخصیّت‌های مهم در بخش پهلوانیِ داستان‌های شاهنامه را به شما معرّفی می‌کنیم. لطفاً برای بزرگ‌تر دیدن عکس‌ها روی آنها کلیک کنید:
چرا شاهنامه برای ایرانیان مهم است؟
در انتهای این مطلب برای این‌که بفهمیم چرا شاهنامه برای ایرانیان کتاب ارزشمند و مهمی‌است، بهتر دیدم به جای این‌که خودم برایتان مطلبی بنویسم، شما را دعوت کنم سخنان کوتاه مجتبی مینوی را -با زیرنویس فارسی- در این باره بشنوید.
این فیلم کوتاه، از مستند «فردوسی و مردم» ساخته حسین ترابی (زاده ۱۳۱۵) کارگردان و مستندساز ایرانی انتخاب شده است. ترابی این فیلم کوتاه را در سال ۱۳۵۵ ساخته است. در بخشی از این فیلم، مجتبی مینوی، نویسنده، مُصحّح، مُورّخ و مُتَرجم مشهور ایرانی درباره اهمیّت شاهنامه و فردوسی برای ایرانیان و زبان فارسی و همچنین درباره افسانه‌ها و مطالب نادرستی که به فردوسی نسبت داده شده، سخن می‌گوید.
تمرین و مشارکت در بحث
شما چقدر با داستان‌های شاهنامه آشنا هستید؟
اگر به خواندن شاهنامه علاقه دارید به ما بگویید که دوست دارید کدام داستان شاهنامه به صورت دوره درسی برای شما تهیه شود؟