معرفی دو آلبوم موسیقی و چند آهنگ بر اساس رباعیات خیام

این آلبوم دکلمه ۳۰ رباعی از خیام است با صدای احمد شاملو  و با آواز محمدرضا شجریان. آهنگساز آن هم فریدون شهبازیان است.

دیدن نام هر کدام از این افراد بر روی یک اثر موسیقیایی و ادبی کافی است تا به ارزش و اصالت آن اعتماد کنیم.

این آلبوم  پرفروش ترین اثز موسیقی بر اساس رباعیات خیام است و بخش‌هایی از آن در بسیاری از فیلم‌های مستند که درباره خیام ساخته شده، استفاده شده است.

فهرست رباعی‌هایی که احمد شاملو در این آلبوم دکلمه می‌کند:

۱ اسرار ازل را نه تو دانی و نه من۲ چون ابر به نوروز رخ لاله بشست۳ من بی می‌ناب، زیستن نتوانم۴ از آمدنم نبود گردون را سود۵ بنگر به جهان چه‌طرف بر بستم، هیچ۶ از آمدن و رفتن ما سودی کو۷ افسوس که بی‌فایده فرسوده شدیم۸ جامیست که عقل آفرین میزندش۹ در کارگه کوزه‌گری بودم دوش۱۰ آنان که محیط فضل و ادب شدند۱۱ ازجمله رفتگان این راه دراز۱۲ این قافله عمر عجب می‌گذرد۱۳ یاران به مرافقت چو دیدار کنید۱۴ ساقی غم من بلندآوازه شده‌است۱۵ ساقی گل و سبزه بس تربناک شدست۱۶ گویند که دوزخی بود عاشق و مست۱۷ قومی‌متفکرند اندر ره دین۱۸ من ظاهر نیستی و هستی دانم۱۹ ما لعبتکانیم و فلک لعبت‌باز۲۰ چون عمر به سر رسد چه بغداد و چه بلخ۲۱ این بهر وجود آمده بیرون ز نهفت۲۲ گردون نگری ز قد فرسوده ماست۲۳ از من رمقی به سعی ساقی ماند است۲۴ چون آمدنم به من نبد روز نخست۲۵ دوری که در او آمدن و رفتن ماست۲۶ ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم۲۷ تا دست بر اتفاق برهم‌نزنیم۲۸ صبح است دمی‌با می‌گلرنگ زنیم۲۹ دوران جهان بی می‌و ساقی هیچ است۳۰ تا کی غم آن خورم که دارم یا نه

حتی اگر در خارج از ایران هستید، می‌توانید از سایت بیپ تونز این اثر را به صورت کامل یا تک آهنگ بخرید و از شنیدن آن لذت ببرید.

این مجموعه نیز با دکلمه و آهنگسازی پیمان سلطانی و ساز و آواز جمعی از هنرمندان شکل گرفته است.

در این مجموعه سی و چهار ساز و آواز وجود دارد که در میان خواننده‌ها نام‌هایی همچون «سینا سرلک»، «سالار عقیلی»، «وحید تاج»، «فاضل جمشیدی» و «حسین علیشاپور» دیده می‌شوند.

نوازندگان برجسته زیادی نیز در به وجود آمدن این آلبوم مشارکت داشته‌اند. در قطعات ارکسترال آلبوم از نوازندگانِ ارکستر فیلارمونیک ارمنستان استفاده شده است. اطلاعات تکمیلی در مورد این آلبوم را می‌توانید در اینجا بخوانید.

از این لینک می‌توانید این آلبوم را تهیه کنید.

جز آلبوم‌های موسیقی و خوانندگان موسیقی سنتی ایران، گروه‌های موسیقی جدید ایران نیز به خواندن رباعیات خیام علاقه دارند که اگر به موسیقی جدید ایرانی علاقه دارید می‌توانید این موزیک ویدیو را از گروه دنگ شو به اسم «آواز شب» ببینید و بشنوید:

دو رباعی ای که در این ویدیو خوانده می‌شود:

این قافله عمر عجب می‌گذرد                            دریاب دمی‌که با طرب می‌گذرد

ساقی غم فردای حریفان چه خوری                     پیش آر پیاله را که شب می‌گذرد

◊◊◊

تا کی نفست به خود پرستی گذرد                     یا در پی نیستی و هستی گذرد

می‌نوش که عمری که اجل در پی اوست           آن به که به خواب یا به مستی گذرد

یکی از آثاری که خود من آن را دوست دارم و بارها و بارها به آن گوش داده ام «هیچ یا بنگر به جهان» از محسن نامجو است که در آن چند رباعی از خیام را خوانده است.

متن رباعی‌ها:

بنگر به جهان، چه طرف بربستم؛ هیچ                وز حاصل عمر چیست در دستم؛ هیچ

شمع طَرَبم ولی چو بنشستم، هیچ                  من جام جم‌ام، ولی چو بشکستم، هیچ

◊◊◊

افسوس که بی‌فایده فرسوده شدیم                 وز داس سپهر سرنگون سوده شدیم

دردا ندامتا که تا چشم زدیم                            نابوده به کام خویش نابوده شدیم

◊◊◊

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من                       واین حل معما نه تو خوانی و نه من

هست از پس پرده گفتگوی من و تو                  چون پرده براُفتد نه تو مانی و نه من

◊◊◊

از من اثری ز سعیِ ساقی مانده‌ست                وز زمزمه‌ عطر اقاقی مانده‌ست

وز باده‌ دوشین قدحی بیش نماند                      از عمر ندانم که چه باقی مانده است

اگر این آهنگ را از همایون شجریان معرفی نمی‌کردم، بعداً حسرت می‌خوردم؛ این آهنگ بخشی از کنسرت «چه آتش‌ها» است که می‌توانید آن را تهیه کنید و از دیدن و شنیدن آن لذّت ببرید ولی این بخش از کنسرت را که به خوانش رباعی خیام اختصاص دارد در این جا بازنشر می‌کنیم:

در مطلبی دیگر، آهنگ‌های خوانندگان غیرفارسی زبان و خوانندگان محلی ایران را که براساس رباعیات خیام تولید شده است، معرفی می‌کنیم.